Na ruim een maand genieten in Puerto Rico, is het tijd om te vertrekken. We gaan het eerste stuk van een lange tocht ondernemen. We gaan op huis aan. Van Puerto Rico terug naar Workum doen we ongeveer 7 weken. Ruim een week naar Bermuda, vervolgens twee weken naar de Azoren en daarna nog twee weken naar Nederland. Ons plan is om een maand nog op de Azoren te gaan zeilen en een paar weken langs de zuidkust van Engeland maar first-things-first. We gaan door de Bermudadriehoek naar St. George op Bermuda.
Bermudadriehoek
Er bestaan vele fantastische verhalen over de Bermudadriehoek. Dit gebied werd bekend doordat boten en vliegtuigen op duistere wijze zouden zijn verdwenen. Velen schrijven deze verdwijningen toe aan onder meer paranormale verschijnselen, waarbij de wetten van de natuurkunde werden opgeheven. Ook wordt vaak gedacht aan activiteiten van buitenaardse bezoekers… Logischer klinkt de theorie over magnetische storingen in apparatuur. 
Een andere veel gehoorde verklaring heeft te maken met het bestaan van grote methaanvoorraden die diep in de zee voorkomen. Soms ontsnapt een grote hoeveelheid methaan die opstijgt naar het oppervlak (dit noem je een limbische uitbarsting). De draagkracht van water neemt af door de vele gasbelletjes die door de uitbarsting naar de oppervlakte komen. Hierdoor blijven schepen niet meer drijven en zinken direct zonder dat ze de kans krijgen om nog een noodsignaal uit te zenden.
Voorbereidingen
Wat de reden ook is en wat er allemaal gebeurt in die Bermudadriehoek, als we via Bermuda naar huis willen, moeten we er toch echt doorheen. Een tocht van bijna 900 Nm waar we circa 8 dagen over gaan doen. Alle voorbereidingen zijn getroffen. Proviand is voor enkele weken ingeslagen omdat het eten op Bermuda onbetaalbaar is.
Alle voorraden zijn weer aangevuld.
Diesel getankt en alle jerrycans zijn weer vol met drinkwater, met dank aan de ouders van Lulu, het vriendinnetje van Kiki en Noor. We hebben afscheid genomen van de medewerkers van de haven waar we liggen en die zo ontzettend aardig en zorgzaam voor ons zijn geweest en we hebben met Gepetho, onze Duitse vrienden afgesproken dat we zo ver mogelijk gelijk optrekken richting Bermuda. Zij twijfelen nog of ze direct naar de Azoren gaan of toch een tussenstop gaan maken in Bermuda. Wij gaan sowieso naar Bermuda omdat daar Angela op ons wacht die met ons mee gaat varen naar de Azoren.
Het vertrek
Ons vertrek staat gepland voor de ochtend maar het waait zo hard en we zitten op lager wal waardoor we besluiten om het vertrek even uit te stellen tot na de ergste buien. We moeten het eerste stuk tegen de wind opboksen richting Fajardo waar Gepetho op ons wacht. Rond 10 uur neemt de wind iets af en een half uur later gooien we de trossen los. Een memorabel moment omdat dit echt onze terugreis betekent. We verlaten de Carieb om naar huis te varen. Ook al zal die tocht naar huis nog zo’n drie maanden gaan duren, het voelt als naar huis gaan. We varen tussen de havenhoofden door en krijgen direct al te maken met een flinke deining.
Het vertrek vanuit Humaco, Puerto Rico
Met gereefd zeil varen we richting Fajardo en omdat dit bovenwinds ligt, moeten we kruisen. Het schiet niet op en we worden door de stroming steeds teruggezet. Ondertussen houden we contact met Gepetho en zij geven aan dat ze ook gaan vertrekken maar dat ze minder zeil zullen voeren zodat we hun in kunnen halen. Na een hele middag varen zijn we nog maar net voorbij de noord-oost kust van Puerto Rico.
Opboksen tegen de wind langs de kust van Puerto Rico
We merken dat we langzamerhand in dieper water. komen omdat de golven minder steil worden en langer worden. Dat geeft rust. Het wordt avond en we zien de lichtjes van San Juan in de verte langzaam verdwijnen in de donkere nacht. Om de beurt nemen we een shift van ongeveer drie uur. Het is rustig weer en dat is wel lekker om de tijd te krijgen om in te slingeren.
De zon gaat onder en we laten Puerto Rico achter ons liggen
Na enkele weken voor anker en in de haven, is het weer wennen aan de deining. Het kost normaal gesproken een dag of twee om in het ritme te komen. Gepetho zie we niet en nu we geen gsm contact meer kunnen maken, moeten we via de satelliettelefoon berichtjes sturen. Zij liggen een stuk voor op ons en met hun huidige snelheid, gaan we ze de komende dagen ook niet inhalen. Daarop besluiten we onze eigen koers te varen. We zien elkaar wel weer in Bermuda of later in de Azoren.
Wind tegen
Voor ons vertrek uit Puerto Rico heb ik Harald gevraagd om vanaf Nederland de weerkaarten in de gaten te houden en mij advies te geven welke koers te varen. Het blijkt dat we precies op de rand van twee weersystemen zitten en dat het daarom lastig is om te voorspellen welke koers te varen.
Aan de wind maar met mooi weer en een prima snelheid
Toch lukt het om aardig de vaart erin te houden. Je merkt wel dat het ander weer begint te worden. Het wordt frisser en het heerlijke zonnetje wordt regelmatig afgewisseld met een flinke regenbui. Met een matig windje varen we richting Bermuda. Het gemiddelde begint op te lopen en dank zij Mirjam, die boven in de mast de vallen goed heeft gedaan, kunnen we met een gerust hart de genaker voeren, zonder dat die vallen doorslijten.
Met de genaker op richting Bermuda
De derde dag kunnen we weer de genaker hijsen en hebben e we en heerlijke dag met zon en goede wind schuin van achteren.
Saai
Met een flinke deining van achteren maken we een goede snelheid. Er is niets te zien anders dan de horizon en azuurblauw zeewater. Het is best wel saai. Althans we moeten nog wennen aan het ritme van de oversteek.
Heerlijk genieten van de natuur, gewoon lekker staren naar de horizon
Als je voorbij de saaiheid bent, komt de rust en geniet je van de omgeving, het kraken van de lijnen, het schommelen van de boot, de golven die tegen de romp klotsen. Dan kun je je gedachten de vrije loop laten.
Mens erger je niet…
De saaiheid gaat over in genieten. De kinderen doen spelletjes of spelen met de lego en bouwen catamarans.
Er is rust aan boord.
Kiki en Noor spelen met de lego en bouwen catamarans
We genieten van het zonnetje en zien in de verte weer nieuwe wolken opdoemen. Die wolken worden groter en groter en beginnen ons in te halen. Voor de zekerheid zet ik het radar aan en met de Doppler functie kunnen we de baan van de buien detecteren op het scherm. We zien twee kleuren rood en groen. Rood komt op ons af en groen gaat van ons vandaan. Het is een enorme bui en we zien eigenlijk alleen maar rood op het scherm.
Een enorme regenbui overvalt ons
Van het ene moment op het andere is het donker en stortregent het. Het komt met bakken uit de hemel en zo snel als de regen kwam, zo snel is die ook weer verdwenen en klaart het weer op. Zo gaat dat een aantal keer terwijl de wind ondertussen steeds meer naar het noorden draait. Dat betekent wind tegen. We moeten onze koers op advies van Harald, meer naar het oosten verleggen. Daar zit meer wind uit een gunstiger hoek.
Het resultaat van de Bermudadriehoek?
We zijn nu vier dagen onderweg en halverwege. We varen nu echt in de Bermudadriehoek. Gelukkig hebben we na dagen tegenwind, weer even de wind in de rug en hijsen de Genaker. We voelen meteen weer dat er vaart in de boot komt. Het weer is kalm, lekker windje en af en toe zon, soms een buitje maar overwegend is het droog en prima te doen. Wat nou bijgeloof, het gaat prima zo. Aan het eind van de middag verleggen we de koers iets omdat de wind weer begint te draaien en we zo lang mogelijk met de genaker willen zeilen. We moeten dan wel eerst gijpen. dan gaat het zeilvan voor de wind naar voor de wind over de andere boeg. De wind komt van achter en je zorgt dan dat het zeil dan van bakboord naar de stuurboord zijde van de boot gaat. Dat is nog wel een manoeuvre waar je met zijn tweeën even de aandacht bij moet hebben. Ik ga achter het roer staan en Mirjam bedient de lieren. Terwijl we deze manoeuvre uitvoeren, word ik draaierig en licht in mijn hoofd. Om te voorkomen dat ik onderuit ga, ga ik achter het roer zitten en een moment lang is het helemaal wazig.
Het effect van de Bermudadriehoek?
Het eerste wat ik weer bewust zie is de bakboord lier. Ik kijk er naar en bedenk me wat we aan het doen zijn en realiseer me dat we aan het gijpen zijn.
Een ingreep?
Het gaat weer. Wel voel ik iets raars onder mijn zwemvest, het voelt als kramp maar omdat we halverwege de handeling zijn, schenk ik er geen aandacht aan. Het gijpen lukt niet en ik besluit om de autopilot aan te zetten en naar het voordek te lopen om handmatig de genaker langs de voorstag te begeleiden. Ik hang bij de boeg voor de voorstag om het zeil naar de andere kant te krijgen. Dat lukt gelukkig. Vervolgens loop ik weer terug naar de kuip en ga zitten. Mirjam kijkt mij aan en ziet dat ik helemaal bezweet ben en bleek in mijn gezicht en dan realiseer ik me dat er iets niet in orde is en zeg tegen Mirjam: “Volgens mij heb ik net een ingreep van mijn ICD gehad”. Dit klopt niet en als ik weer terugdenk aan wat er gebeurde, dan besef ik dat ik net een hartritmestoornis moet hebben gehad. Dat verklaart ook de duizeligheid en het krampgevoel in mijn borst. We zijn er beiden stil van. We zitten nu midden op de oceaan en niemand in de buurt die ons zou kunnen helpen en het duurt nog minimaal vier dagen voordat we in Bermuda zijn. Terugvaren naar Puerto Rico heeft ook geen zin.
Eerste hulp!
Gelukkig hebben we de satelliettelefoon en ik neem contact op met Georges mijn cardioloog. Ik heb gelukkig zijn privénummer gekregen. Omdat het hier nu avond begint te worden, is het midden in de nacht in Nederland. Ik stuur hem een sms met uitleg wat er is gebeurd. Vrij snel daarna krijg ik bericht terug met instructies welke medicijnen ik moet nemen om mijn hart te stabiliseren. Het is een paardenmiddel maar het helpt gelukkig om rust te geven aan mijn hart.
Het leven gaat gewoon door aan boord…
Ondertussen gaat het leven gewoon door aan boord.
Gekke bekken trekken met een kapotte bril
De kinderen hebben het gelukkig niet echt meegekregen en ik weet ook niet echt zeker of ik wel een ingreep heb gehad, maar vrees het ergste. Ik kan dit pas laten bevestigen als we in Bermuda zijn. Ik heb een device waar ik mijn ICD mee kan uitlezen en die gegevens worden dan rechtstreeks naar Georges gestuurd, maar dat moet nog zo’n vier dagen wachten. Als ik geen ingreep heb gehad en de gegevens van de ICD zien er goed uit, gaan we verder. Als ik wel een ingreep van de ICD heb gehad, dan vrees ik dat in Bermuda onze reis eindigt. Ik voel me gelukkig prima en kan alles doen. Ik had er niet aan moeten denken dat alle zorg en de verantwoordelijkheid van de boot op de schouders van Mirjam zou komen te rusten.
Roekeloos of doordacht?
Hier hebben we natuurlijk in de drie jaar dat we deze reis hebben voorbereid over nagedacht. Is het verstandig om dit te ondernemen? Wat doen we als er iets ergs gebeurt? Is Mirjam in staat om de boot naar een haven te zeilen? Zo zijn er nog legio vragen. De conclusie is, ja er kan natuurlijk iets ergs gebeuren en in mijn conditie is dat natuurlijk aannemelijker dan wellicht bij een ander. Maar moet dat je weerhouden om je droom na te leven? Wij vinden van niet. Zolang je maar goed na blijft denken en realistisch bent in de scenario’s. Dat hebben we gedaan en we hebben alle voorzorgsmaatregelen getroffen die we konden treffen. We hebben een hele voorraad met medicijnen voor ‘in case of…’. Met het directe contact met Georges en de hulp en adviezen die hij geeft, voel ik me veilig. De medicijnen hebben wel de nodige uitwerkingen, maar mijn hart doet het weer als vanouds.
Business as usual
Ondertussen wordt het avond en ik neem de eerste shift. Mirjam gaat slapen en alles is in rust. Ik zit relaxed in de kuip en heb wat muziek opstaan. Opeens staat Mirjam met grote schrikogen voor mij. Ze dacht dat er wat met mij aan de hand was omdat ze gepiep en gekreun hoorde. Gelukkig was ik het niet, het was het roer wat door de autopilot wordt bestuurd. Dan pas zie je de zorg die Mirjam heeft en de continue angst dat er weer wat kan gebeuren. Gelukkig voel ik me goed, alleen wat moe, maar dat kan ook komen door de lange reis en het slaapgebrek natuurlijk.
Een hele donkere avond zonder maan
Ondertussen hebben we continue tegenwind, welke koers we ook varen. Harald krijgt er grijze haren van. Iedere keer als hij advies geeft om terug te gaan naar de rumpline (de rechtstreekse koers van vertrek naar eindpunt), dan draait de wind weer en hebben we weer wind tegen en moeten we weer de koers verleggen.
Land ahoy!
Eindelijk na zeven dagen zien we in de verte de lichten van de vuurtoren van Bermuda. Land in zicht!
De Zuid-west kust van Bermuda
We zeilen richting land maar het lijkt of we niet vooruit komen. Het schiet niet op. Het log werkt niet meer waardoor we niet goed kunnen zien of we stroom tegen of mee hebben, maar het lijkt wel of er in dit gebied alleen maar stroom tegen is. Wel zien we dat de GSP snelheid niet echt hoog is, dus dat lijkt onze gedachte te bevestigen. Na een dag zeilen langs de kust van Bermuda ziet het er naar uit dat we in de ochtend de baai van St George binnen kunnen varen. Dat komt goed uit want we willen niet bij nacht de baai binnenvaren vanwege de vele duizenden riffen die voor de kust van Bermuda liggen. We willen zicht hebben als we daar naar binnen varen. Zodra we Bermuda in de verte zagen liggen, hebben we ons aangemeld bij Bermuda radio. Zij houden in de gaten welke boten aankomen en vertrekken en zij heten ons welkom over de radio. Het is erg druk op Bermuda omdat de ARC (Atlantic Rally for Cruisers) daar vertrekt richting de Azoren. Niet alleen ARC boten maar ook vele andere boten die de oversteek naar Europa gaan maken. Dit is het moment om dat te doen. Over een maand begint het Hurricane seizoen weer en dan kan het zomaar zijn dat er een Hurricane over Bermuda gaat razen. Ook het weer wordt minder naarmate je later in het jaar terug wilt varen.
Voor ons ligt de baai van St. George op Bermuda
Vroeg in de ochtend varen we de baai van St. George binnen. Het is er inderdaad erg druk. De hele baai ligt vol met boten.
Inklaren
We varen naar de customsdock waar kriskras langs elkaar enkele boten liggen. Wij vinden nog een stukje steiger waar we met kunst en vliegwerk tussen een paar boten door met de hek aan de steiger kunnen aanleggen en lopen naar de customs.
Met de hek aan de kant inklaren bij de customs
Daar worden we door een zeer aardige oudere dame geholpen en krijgen we de noodzakelijke stempels. We moeten ons seinpistool in bewaring geven en nadat alles is geregeld, gooien we de trossen los en varen we de baai weer in op zoek naar een plekje. OK, we hebben het gehaald.
Onze eerste stappen op Bermuda. We zijn er!
Wat een tocht en zoals Mirjam altijd zegt: “Never a dull moment with a Kramer”. Ik kan haar geen ongelijk geven.
De Bermudadriehoek strikes again!
De volgende stap is om de generator te starten voor 220V en dan kan ik het device aanzetten om mijn ICD uit te lezen. Het start op en de lichtjes blijven knipperen. Geen verbinding. Overal waar we zijn geweest, werkt het apparaat maar nu helaas, wanneer het echt cruciaal is, geeft het apparaat geen sjoege. We gaan aan land en ik ga op zoek naar een vaste lijn. We gaan diverse restaurants in maar niemand kan ons helpen. Eindelijk vinden we een bar waar ze een vaste verbinding hebben. Ze trekken de pinautomaat eruit en ik kan het apparaat aansluiten op de lanoline en weer opstarten. Wederom blijven de lichtjes van het apparaat knipperen. Ik neem contact op met de Nederlandse helpdesk en die geeft aan dat het echt moet werken, want het werkt overal in de wereld. Ja, natuurlijk, behalve in Bermuda. Zou die driehoek hier iets mee te maken hebben? Wat we ook proberen het lukt maar niet en daarop besluiten we om dan morgen naar het ziekenhuis te gaan maar eerst is het wachten op Angela, die komt vanavond aan.