Brandveiligheid…

Nu de boot langzamerhand voorzien is van de meeste veiligheidseisen zoals een nieuw reddingsvlot, EPIRB en radar. Updates geïnstalleerd en kaarten bijgewerkt zijn, voelt het zeer veilig. Wat dat betreft zijn we er klaar voor. Toch ontbreekt er nog een essentieel veiligheidscomponent waar ik eerlijk gezegd nooit echt over heb nagedacht. Hoe staat het met de brandveiligheid aan boord?

Uhh…Tja…uhh…wel goed denk ik. Maar op de vraag “Als je midden op de oceaan zit en er breekt brand uit aan boord, wat doe je dan?” moest ik het antwoord schuldig blijven.
Wat voor middelen hebben we om die brand te blussen, naast de onmetelijke hoeveelheid water om ons heen?
Oh ja, ik heb een paar brandblussers én ik heb ergens een blusdeken zien liggen maar waar die is, weet ik even niet. Direct maar even de vervaldatum van de blussers gecontroleerd. Die zijn al een paar jaar over datum. Daar gaat mijn gevoel van veiligheid. Tijd voor actie dus!

Type branden

Wat kan er allemaal aan boord gebeuren. Deze analyse is noodzakelijk om te bepalen welke blusmiddelen je nodig hebt.

Voor de examens van het vaarbewijs moet je weten welke type branden er zijn. De zogenaamde brandklassen A, B, C, D, E en F. Voor ieder type brand heb je andere blusmiddelen nodig zijn zoals te zien is in het volgende overzicht.

De meest voorkomende branden aan boord van een schip zijn:
A (vaste stoffen zoals Hout, papier, gordijnen)
B (vloeibare stoffen zoals benzine, diesel, etc.)
C (gassen zoals propaan en LPG)

In de praktijk zullen D branden (aluminium, metaal, magnesium) gezien de omvang van de brandbare olie in een motor en F branden (frituurvet, bakolie) minder vaak voorkomen op een boot.

Kortom we zoeken bij voorkeur een blusmiddel voor A, B, C, E branden.

Schuimblusser of poederblusser?

De meest voor de hand liggende brandlocaties zijn het motorcompartiment en de kombuis. Als je in het overzicht van de brandklassen kijkt, heeft de poederblusser dan de voorkeur. Daarmee kun je de meest voorkomende branden aan boord blussen, met uitzondering van vetten en metaal branden. Aangezien de kans zeer klein is dat er een D of F brand uitbreekt, zou dat de oplossing zijn. Voordeel van de poederblusser is dat hij goedkoop is in aanschaf. Poederblussers hebben echter één zeer belangrijk nadeel. Het hoofdbestanddeel is natriumbicarbonaat en dat werkt zeer corrosief en is dus een bedreiging voor de aanwezige elektronica. Daarnaast kan het poeder ook een hevige diarree veroorzaken bij inhaleren en dat is niet zo prettig. Helemaal al niet aan boord van een boot.
Wil je geen nevenschade aan boord dan is een schuimblusser aan te bevelen. Deze is minder geschikt voor gas maar de meest effectieve blussing bij gas is het dichtdraaien van de afsluiter in de gasbun.

Met een schuimblusser kun je A, B en E branden blussen. De schuimblusser bestaat uit water en schuim. Dit is een mengsel wat voor afdekking en verkoeling van de brandhaard zorgt en niet schadelijk is voor het milieu. Het verschil met de poederblusser is dat de laatste zorgt voor verstikking van brand door de zuurstof en brandstof te scheiden waardoor het vuur uitdooft. Bijkomend voordeel van de poederblusser is dat het niet elektrisch geleidend is.

Schuimblussers

Vorig jaar heb ik poederblussers gekocht omdat daarmee alle voorkomende branden kunnen worden geblust. Ik was toen nog niet bewust van het risico dat na het blussen ook veel nevenschade ontstaat. Daarom heb ik besloten om de poederblussers te vervangen voor vier schuimblussers van 2 kg. Deze heb ik opgehangen in de drie slaapvertrekken en in de salon bij de kaartentafel. Één van de vervangen poederblussers ga ik in de bakskist plaatsen voor het geval er buiten een brand uitbreekt. Een poederblusser is dan voor de hand liggend omdat daar ook de gasbun is en met een poederblusser kun je gassen blussen (C branden).

Overige preventie maatregelen

Zo, dat is geregeld. Zijn we er dan? Nee, nog niet. In de motorkamer, in de salon en in de voorkajuit heb ik een rookmelder geplaatst en bovendien is een CO (koolmonoxide) melder naast de trap bij de achterkajuit geplaatst op 60 cm hoogte. De reden daarvoor is dat wanneer men slaapt, het reukorgaan uitgeschakeld is. Een koolmonoxide melder hangt altijd op neushoogte van het slaapvertrek waar je verblijft, dus in dit geval 10 cm. hoger dan het matras waarop geslapen wordt.

Voor het blussen van F branden ligt de branddeken ook weer waar die moet liggen, rechts van het kooktoestel.

Brandbare isolatie

Vol trots heb ik dit aan de Preventist van het UMC in Utrecht laten zien (Het ziekenhuis waar ik een opdracht vervul). Louis op den Velde was tevreden met de oplossing en ik heb hem een aantal foto’s laten zien. “Dat ziet er netjes uit en zal de kans op een uitslaande brand minimaliseren”, tot hij de foto van de motorkamer zag. In het motorcompartiment is schuim aangebracht vanwege de akoestiek. Nu is polyurethaan schuim zeer brandbaar. Ik heb een stukje verwijderd en we hebben er in het trainingscentrum een vlammetje bij gehouden. Binnen een oogwenk was het isolatiemateriaal compleet in vlammen. Het advies van Louis was om dit te verwijderen en brandwerende isolatie aan te brengen. Omdat het onhaalbaar is om dit allemaal te verwijderen heb ik gekozen voor een rookmelder en voor de branduitbreiding wordt het schuim met een brandvertragend middel geïmpregneerd. Voor de blussing hangt er in de directe nabijheid een schuimblusser.

Nu nog de SOP’s (Standard Operation Procedures) bijwerken en dan weet iedereen welke rol die heeft in geval dat er een brand uitbreekt.
Nu zijn we er klaar voor!